یک هفته دیگر با خبرنامه هفتگی ماچونیوز همراه شما هستیم با مروری بر اخبار حوزه زنان و برابری جنسیتی.
سرخط اخبار از ۶ تا ۱۳ فروردین ۱۴۰۰:
ابتکار لوایح زنان را به دولت بعدی سپرد
کارنامه دولت حسن روحانی بررسی شد
ابهام پیرامون مرگ یک مجری تلویزیون
اعتراض مدنی به طرح «جوانی جمعیت و تعالی خانواده»
نگاهی به ورزش زنان در سال ۹۹
سه ماه مانده تا انتخابات ریاست جمهوری، بالاخره معصومه ابتکار اعتراف کرد که در پیگیری لوایح مربوط به زنان پیشرفت چندانی نداشته و او از دولت بعدی خواست تا این لوایح را پیگیری کند. او با تأکید بر اینکه لایحه حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت تحولات خوبی را در کشور رقم خواهد زد، گفت: وقتی اقدامی براساس برنامه انجام میشود و چشماندازی را در نظر دارد و نتایجی را به دست میآورد باید تداوم داشته باشد. ابتکار در حالی این سخنان را مطرح کرد که در هشت سال گذشته معاونت امور زنان و خانواده دولت حسن روحانی، کمترین تاثیری بر بهبود وضعیت زنان نداشته است.
این موضوع مورد توجه ماهنامه «اندیشه پویا» در شماره نوروزی خود قرار گرفته است. در بررسی عملکرد هشت ساله دولت حسن روحانی که بر اساس گفتوگو با زنانِ مسئول در دولتهای او، نمایندگان پیشین مجلس و بعضی فعالانِ حقوق زنان تهیه شده، نشان میدهد بیشتر وعدههای روحانی در حوزه زنان بر زمین مانده و این زنان در این باره به روحانی نمره خوبی ندادهاند.
شهیندخت مولاوردی، معاون زنان و خانواده رئیسجمهوری در دولت یازدهم از تجربه ناکامیهای بسیاری در دولت اعتدالی نام برده و در نهایت در این گفتوگو به عملکرد روحانی در حوزه زنان از ۲۰، نمره ۱۰ داده است.
معصومه ابتکار، معاون دولت دوم حسن روحانی اما در این گزارش گفته از نظرش «خشونت علیه زنان» در ایران چندان جدی نیست چرا که زنان ایرانی در مقایسه با زنان کشورهایی مثل فرانسه، آن شدت مشکلات را ندارند.
فائزه هاشمی اما در بررسی عملکرد دولتهای روحانی در حوزه زنان به او نمره ۱۲ داده و از عملکرد وزرای روحانی انتقاد کرده است.
زهرا شجاعی، رئیس پیشین مرکز امور مشارکت زنان و خانواده هم در این گزارش گفته روحانی در مقابل هجمهها به خانم مولاوردی نایستاد و در آخر او را کنار گذاشت.
پروانه سلحشوری، نماینده پیشین مجلس هم گفته با وجود تلاشهای اعضای فراکسیون زنان برای رای آوردن حسن روحانی در انتخابات ۱۳۹۶، او حتی یک بار هم با این اعضا جلسهای برگزار نکرد.
حالا که پای نظامیان به انتخابات ریاست جمهوری باز شده، آنها به اظهارنظر در مورد زنان هم میپردازند. حسین دهقان، وزیر سابق دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت:
«زنانِ امروز به یک جمعیت ۵۰ درصدیِ توانمند در جامعه تبدیل شدهاند. با تقلیل مطالبات آنان به موضوعاتی چون ورزشگاه، مسائل اصلی این گروه نادیده گرفته شده است.»
او هیچ اشارهای به مسائل اصلی زنان نکرده است.
هفته گذشته پیکر بی جان «آزاده نامداری» یکی از مجریان سابق صدا و سیما در منطقهی سعادت آباد در غرب تهران کشف شد. به گفته پزشکی قانونی، زمان کشف پیکر او، ۲۴ ساعت از فوت او می گذشت. سرپرست دادسرای جنایی اعلام کرد که هیچ یافتهای مبنی بر خودکشی یا دگرکشی آزاده نامداری وجود ندارد. او افزود: «هیچگونه آثار ضرب و جرحی بر روی پیکر خانم نامداری یافت نشده و علت فوت وی، منوط به آزمایشهای سمشناسی و آسیبشناسی است که توسط پزشکی قانونی صورت میگیرد.»
بهدنبال تصویب طرح موسوم به «جوانیِ جمعیت و تعالیِ خانواده» که توصیه به «غربالگری پیش از زایمان» از آن برداشته شده و اعمالِ سیاستهایی برای هرچه محدودتر کردن میزان دسترسیها به وسایل پیشگیری از بارداری، اعتراضهای مدنی به این سیاستها در ماههای اخیر بالا گرفته است.
صفحه اینستاگرام «خیابان تریبون» تصاویری از دیوارنویسیهایی علیه قوانین محدود کننده برای دسترسی به وسایل پیشگیری از بارداری منتشر کرده است. محدودیتهایی که موجب تشدید نابرابری و تبعیض علیه زنان میشود. در این تصاویر شعارهایی نظیر «زهدان زنان به حکم حکومت مصادره شد» و «حق زن، دسترسی همگانی به وسایل پیشگیری» را در نقاط مختلف شهر نشان میهد که با اشاره مستقیم به «طرح جوانی جمعیت» نوشته شده است.
بر اساس اعلام مجمع جهانی اقتصاد (داووس) درباره «برابری زن و مرد» در سال ۲۰۲۰، در میان ۱۵۶ کشور جهان، ایران در جایگاه ۱۵۰ قرار گرفت.
«کلاوس شوآب»، بنیانگذار مجمع جهانی اقتصاد آورده است که با نرخ تغییر فعلی، دست یافتن به برابری زن و مرد تقریبا یک قرن زمان خواهد برد. براساس جدول برابری زن و مرد در سال ۲۰۲۰ پس از ایران در جایگاه ۱۵۰ به ترتیب کشورهای کنگو، سوریه، پاکستان، عراق، یمن و افغانستان قرار دارند.
آگنس کالامار، کارشناس حقوق بشر برای مدت چهار سال به عنوان دبیرکل جدید سازمان عفو بینالملل برگزیده شد. این کارشناسِ مسائل حقوق بشر که اهل فرانسه است، پیش از این، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور اعدامهای فراقانونی و خودسرانه بود. کالامار از جمله یکی از کسانی بود که پرونده قتل جمال خاشقجی را پیگیری میکرد.
دیدهبان حقوق بشر از قطر خواست قانون قیومیت مرد بر زن را لغو کند. دیدهبان حقوق بشر اعلام کرد این قانون مانع تصمیمگیری مستقل زنان در مسائلی مانند ازدواج، سفر و دسترسی به خدمات بهداشت باروری میشود.
ورزش زنان
سال نو شد اما هنوز پافشاری امامان جمعه اصفهان بر محدودیت دوچرخهسواری زنان ادامه دارد. ابوالحسن مهدوی امام جمعه موقت اصفهان که اخیرا خواستار معاینه بیماران زن توسط پزشکان زن برای جلوگیری از فحشا شده بود، به دکتر نوروزی شهردار اصفهان به دلیل تلاشهایش برای جلب نظر مراجع درباره دوچرخهسواری زنان اخطار داد. این در حالی است که فدراسیون ورزشهای همگانی «توسعه فعالیت بدنی زنان» را در سال ۱۴۰۰ به عنوان سیاستی در راستای «کاهش کم تحرکی زنان» و «افزایش سهم ورزش در ارتقا تندرستی زنان» در دستور کار خود قرار داده است. معلوم نیست با این همه محدودیتهای اجتماعی زنان، چگونه توسعه فعالیت بدنی زنان شکل خواهد گرفت.
در نگاهی به اتفاقات سال گذشته میتوان دریافت که در مقابل خبرهای بدِ ورزش زنان، خبرهای خوب بسیار کمرنگ بودهاند.
یکی از مهمترین اتفاقات ورزش زنان در سالی که گذشت ممنوعالخروجی سمیرا زرگری، سرمربی تیم ملی اسکی آلپاین زنان ایران توسط همسرش بود. همسر سمیرا زرگری او را ممنوعالخروج کرد تا او نتواند برای همراهی ملیپوشان در مسابقات قهرمانی جهان، ایران را به مقصد ایتالیا ترک کند. پیش از این و در سالهای گذشته هم شاهد ممنوع الخروج شدن زنان ورزشکار بودهایم؛ نیلوفر اردلان و زهرا نعمتی و حالا نام سیمرا زرگری که به این فهرست اضافه شد.
۲۸ آذر فدراسیون جهانی فوتبال رتبهبندی تیمهای ملی زنان را اعلام کرد و بر اساس آن تیم ایران هیچ جایگاهی نداشت، چرا که نزدیک به دو سال تعطیل بود. تیم زنانِ ایران ۲۰ فروردین ۱۳۹۸ با شکست در آخرین مسابقه خود از مرحله دوم انتخابی المپیک حذف و پس از آن تعطیل شد.
اما حاشیه دیگری که متن فعالیت فوتبال زنان را تحت تاثیر قرار داد، توهین و بیاحترامی دو پیشکسوت پرسپولیس و استقلال به زنان فوتبالیست بود. آنها در کریخوانیهای خود از عبارتهایی چون “جای تو در فوتبال زنان است” استفاده کردند. هر چند بازیکنان، داوران و مربیان فوتبال زنان به این ماجرا واکنش نشان دادند اما مسئولان سکوت کردند و این دو پیشکسوت هم بدون عذرخواهی رسمی از زنان، ماجرا را به فراموشی سپردند.
تیم ملی فوتسال زنان دو دوره پیاپی قهرمان جام ملتهای آسیا شده و در سال ۱۴۰۰ همراهی این مسابقات خواهد شد اما مسئولان فدراسیون فوتبال به بهانه کرونا بارها اردوی تیم ملی را لغو کردند. در حالی که اردوی تیم مردان در دفعات مختلف برگزار شده است.
نزدیک به سه سال از عدم پرداخت پاداش ۲۲ میلیون تومانی قهرمانی تیم ملی فوتسال زنان در آسیا میگذرد و این در حالی است که فدراسیون فوتبال با حمایت و همراهی وزارت ورزش و جوانان در سالی که گذشت ۲۵ میلیارد تومان بابت قرارداد ویلموتس (Marc Wilmots) به شستا پرداخت کرد.
بسکتبال زنان در سال ۹۹ شاهد حضور پررنگ بازیکنان خارجی در لیگ بود. ۱۱ بازیکن و یک مربی خارجی جذب تیمهای مهرام، گروه بهمن، نارسینا، پالایش نفت و نامینو شدند و تنور رقابتها را گرم کردند. این بازیکنان در تیمهای خود عملکرد قابل قبولی ارائه دادند و در افزایش کیفیت مسابقات تاثیرگذار بودند.
با اینکه شیوع کرونا عملکرد ورزشکاران را تحت تاثیر قرار داد اما زنانِ دوومیدانی کار را متوقف نکردند. آنها در مجموع «مسابقاتِ جایزه بزرگ» در سه مرحله لیگ و قهرمانی داخل سالن که در سال ۱۳۹۹ در ردههای نوجوانان، جوانان و بزرگسالان برگزار شد، ۳۲ رکورد ملی و باشگاهی را جابهجا کردند. از جمله رکوردهای مهم، ثبت نخستین پرواز بالای ۴ متر زنان ایران بعد از انقلاب توسط مهسا میرزاطبیبی بود که لقب بلندپروازترین دختر ایران را برای او به ارمغان آورد. ریحانه مبینی هم رکورد ۴۵ ساله پرش طول را شکست.